Το Μυστήριο του Ευχελαίου
Τό Εὐχέλαιο ἀνήκει στά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας καί μάλιστα σέ ἐκεῖνα πού χαρακτηρίζονται προαιρετικά καί ἐπαναλαμβανόμενα, δηλαδή ὁ Χριστιανός μπορεῖ ἄν θέλει νά τά ἐκτελέσει ἤ νά μήντά ἐκτελέσει, νά τά ἐπαναλάβει ἤ ὄχι. Ὅπως ὅλα τά Ἱερά Μυστήρια ἔτσι καί τό Εὐχέλαιο ἀνήκει στίς θεοσύστατες τελετές τῆς Ἐκκλησίας μας, πού ὡς “ἀγωγοί” μεταφέρουν καί μεταδίδουν στά μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ τήν ἀόρατη καθαρτική, ἁγιαστική καί θεραπευτική Θεία Χάρη. Εἶναι μυστήριο τῆς Μετανοίας καί συνδέεται ἄρρηκτα μέ τά μυστήρια τῆς Μετανοίας – Ἐξομολογήσεως καί τῆς Θ. Εὐχαριστίας, καί εἶναι μία συνέχιση, θά λέγαμε, τῶν θαυμα τουργικῶν θεραπειῶν τοῦ Κυρίου. “Εἶναι τό μυστήριο τοῦ πόνου καί τῆς ἀρρώστιας, ἀλλά καί τῆς ὑγείας καί τῆς παρακλήσεως”
Ὁ Ἅγιος Συμεών Θεσσαλονίκης τονίζει μέ σαφήνεια ὅτι τό Μυστήριο τοῦ Ἱεροῦ Εὐχελαίου παραδόθηκε στούς Ἀποστόλους καί τήν καθόλου Ἐκκλησία ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Κύριος, ὅταν ἔστειλε τούς μαθητές Του δύο – δύο νά πᾶνε στούς ανθρώπους νά κηρύττουν, τούς συνέστησε, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ Ἱερός Εὐαγγελιστής Μᾶρκος, νά ἀλείφουν τούς ἀσθενεῖς μέ ἔλαιον “καί ἐξελθόντες ἐκήρυξαν ἵνα μετανοήσωσι καί δαιμόνια πολλά ἐξέβαλλον, καί ἤλειφον πολλούς ἀρρώστους καί ἐθεράπευον” (6,12 – 13). Βέβαια, το ἔλαιον αὐτό δέν τούς θεράπευε ἀπό μόνο του, ἀλλά μέ την ἀόρατη δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ἡ παλαιότερη μαρτυρία περί τοῦ Εὐχελαίου προέρχεται ἀπό τόν Ἅγιο Ἀπόστολο Ἰάκωβο τόν Ἀδελφόθεο, ὁ ὁποῖος κάνει σαφῆ λόγο στήν Καθολική Ἐπιστολή του γιά τό Ἱερό Εὐχέλαιο. Συγκεκριμένα συμβουλεύει: “Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας και προσευξάσθωσαν ἐπ ̓αὐτόν, ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι Κυρίου· καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος κἄν ἁμαρτία ᾖ πεποιηκώς ἀφεθήσεται αὐτῷ” (Ἰακ. 5,14-15). Πού σημαίνει: Εἶναι κανείς ἄρρωστος ἀπό σᾶς; Ἄς προσκαλέσει τούς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας καί ἄς προσευχηθοῦν πλησίον του, ἀφοῦ τόν ἀλείψουν μέ λάδι, στο Ὄνομα τοῦ Κυρίου. Καί ἡ προσευχή τῆς Ἐκκλησίας θά σώσει τόν ἄρρωστο καί ὁ Κύριος θά τόν κάνει καλά, ὥστε νά σηκωθεῖ ἀπό τό κρεβάτι· και ἄν τυχόν ἔχει κάνει ἁμαρτίες θά τοῦ συγχωρηθοῦν.
Περί τοῦ Μυστηρίου τοῦ Εὐχελαίου δέν ὁμιλεῖ μόνον ἡ Ἁγία Γραφή ἀλλά καί ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Μάλιστα ἡ Ἐκκλησία το εἶχε σέ χρήση ἀπό τήν ἀρχή. Ὁ Ἱππόλυτος τό 150 μ.Χ. στό βιβλίο του “Ἀποστολική Διάταξις” λέγει σέ κάποια εὐχή: “Ἵνα τό ἔλαιον τοῦτο ἁγιάζων δώσῃ, ὦ Θεέ, ὑγεί αν εἰς τούς ἔχοντας ἀνάγκην και λαμβάνοντας τοῦτο, καί ὡς ἔχρισας βασιλεῖς, Ἱερεῖς, Προφήτας, οὕτω καί εἰς πάντας τούς γενομένους αὐτοῦ καί ἔχοντας ἀνάγκην τούτου, δώσῃς ὑγείαν”. Ὁ Ὡριγένης, ὁ ὁποῖος ἔζησε στό τέλος τοῦ 2ου καί ἀρχές τοῦ 3ου αἰῶνος, λέγει χαρακτηριστικά: “Ἄκουσον νῦν πόσαι εἰσίν ἀφέσεις ἁμαρτιῶν ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις. Πρώτη εἶναι ἐκείνη πού βαπτιζόμεθα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν… Εἰς τοῦτο πληροῦται καί ἐκεῖνο, τό ὁποῖον εἶπε καί ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος”. Ἐκ τούτου συνάγεται ὅτι ὁ Ὡριγένης κάνει λόγο περί ἀφέσεως ἁμαρτιῶν διά τοῦ Εὐχελαίου. Ὁ Σεραπίων, Ἐπίσκοπος Θμούεως (4ος αἰ.), ἀναφέρει στό Εὐχολόγιό του τό ἐν λόγῳ Μυστήριο, την δέ εὐχή τοῦ ἐλαίου τήν ὀνομάζει“Εὐχαριστία ὕδατος καί ἐλαίου” ἤ “Εὐχή τῶν προσφερομένων ἐλαίων” ἤ “Εὐχή εἰς ἔλαιον νοσούντων”. Μάλιστα σέ μία ἀπό αὐτές τίς εὐχές παρακαλεῖται “ὁ Πατήρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν καί Σωτῆρος Χριστοῦ, ὥστε ἐκπέμψαι δύναμιν ἰατρικήν ἐπί το ἔλαιον, ἵνα γένηται τοῖς χριομένοις εἰς ἀποβολήν πάσης νόσου… εἰς ἀλεξιφάρμακον παντός δαιμονίου, εἰς ἀφορισμόν παντός πνεύματος πονηροῦ, εἰς ἐκδιωγμόν παντός πυρετοῦ καί ῥίγους καί πάσης ἀσθενείας, εἰς χάριν ἀγαθήν καί ἄφεσιν ἁμαρτημάτων, εἰς φάρμακον ζωῆς καί σωτηρίας…”.
Ὁ πιστός ἄνθρωπος χριόμενος με τό ἁγιασμένο ἔλαιο τοῦ Εὐχελαίου ὠφελεῖται σωματικῶς καί πνευματικῶς. Ὁ Ἅγιος Συμεών Θεσσαλονίκης γράφει ὅτι ὁ Πρεσβύτερος “σταυροειδῶς” χρίει “τό μέτωπον διά τούς ἐντός λογισμούς και τά αἰσθητήρια χρίων ἐν τῷ προσώπῳ”. Δηλαδή, χρίοντας τίς παρειές τοῦ προσώπου χρίει κατ ̓ οὐσίαν τά αἰσθητήρια ὄργανα, διότι στο πρόσωπο βρίσκονται τά περισσότερα ἀπό αὐτά. Χρίει ἐπίσης «καί τάς χεῖρας». Ἔτσι καθαρίζει τόν ἄνθρωπο ἀπό τίς σκέψεις καί τίς πράξεις τίς πονηρές καί τόν παραδίδει πλέον στή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ Ὁποία ἐπισκιάζει τόν πιστό καί τοῦ χαρίζει τά θεϊκά καί οὐράνια δῶρα Της.
Ὁ μακαριστός θεολόγος Π. Τρεμπέλας ἀναφερόμενος στά δῶρα πού χαρίζει τό Εὐχέλαιο γράφει: βοηθεῖ “πρωτίστως εἰς τήν ἀνακούφισιν ἀπό τῆς συνεχούσης τόν χριόμενον σωματικῆς ἀσθενείας ἤ και εἰς τήν ἐνδεχομένως πλήρη ἴασιν αὐτῆς, εἶτα (= ἔπειτα) δέ καί εἰς την ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν”. Ὑπάρχουν πολλές περιπτώσεις κατά τίς ὁποῖες μετά τήν τέλε ση τοῦ Ἱεροῦ Εὐχελαίου θεραπεύτηκαν ἀμέσως ἀσθενεῖς, οἱ ὁποῖοι ὑπέφεραν ἀπό βαρύτατα καί χρόνια νοσήματα. Βέβαια αὐτό δεν συμβαίνει πάντοτε. Ἐπ ̓αὐτοῦ γράφει στή “Δογματική” του ὁ μακαριστός Χρῆστος Ἀνδροῦτσος: “Εἀν ἡ διά τοῦ μυστηρίου τούτου παρεχομένη χάρις δέν χορηγεῖ ἀείποτε τήν ἴασιν τοῦ σώματος, τοῦτο δέν πρέπει νά ἀποδίδεται πάντοτε εἰς τό ὀλιγόπιστον τοῦ χριομένου, ἀλλ ̓ἐν γένει εἶναι σύμφωνον προς τήν βουλήν τοῦ ἱδρυτοῦ, ὅστις ἱδρύων τό μυστήριον τοῦτο δέν ἐσκόπει βεβαίως νά ἀπαλλάξῃ δι ̓ αὐτοῦ τούς ὀπαδούς αὐτοῦ πάσης σωματικῆς ἀσθενείας. Ἐάν δέ κατά τόν λόγον τοῦτον ἡ σωματική ἴασις δέν παρέχεται πάντοτε, ἡ εὐχή ὅμως τῆς πίστεως εἰσακούεται πάντοτε”. Καί ὁ μακαριστός θεολόγος Ἀνδρέας Θεοδώρου ἀναφέρει στό ἔργο του “Τά ἑπτά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας”: “Συστήνοντας τό μυστήριο ὁ Κύριος δέν ἀπέβλεπε στό νά ἀποσοβήσει τό θάνατο ἀπό τούς πιστούς καί νά τούς κάνει νά ζοῦν αἰώνια πάνω στή γῆ… Ἄλλωστε ἡ παρουσία τῆς σωματικῆς ἀσθενείας ἀποτελεῖ στά χέρια τῆς Θείας Πρόνοιας ἄριστο μέσο διαπαιδαγωγήσεως τοῦ ἀνθρώπου, τό ὁποῖο μπορεῖ νά ὁδηγήσει σέ μετάνοια καί κατανόηση τῆς ἀνθρώπινης ματαιότητος”. Σημασία, λοιπόν, ἔχει πώς καί ἄν δεν ἔχουμε ἄμεση καί ἐντυπωσιακή σωματική ἴαση, ἡ εὐχή τῆς πίστεως εἰσακούεται πάντοτε, ἡ δέ θεραπεία τῆς ψυχῆς, δηλαδή ἡ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ ἀσθενοῦς, παρέχεται πάντοτε. Γράφει σχετικά ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: “Ὁ προς τόν Θεόν καί τούς Ἁγίους αὐτοῦ προ-στρέχων ἐν ἀνάγκαις καί ἀσθενείαις, εἰσυμφέρει τούτῳ (= ἐάν εἶναι πρός τό συμφέρον του) καί τῶν σωματικῶν ἀναγκῶν λύεται καί τῶν νοσημάτων ἀπαλλάττεται· τῆς δέ κατά ψυχήν ὑγείας καί τῆς τῶν ἁμαρτημάτων ἀφέσεως ἀεί (= πάντοτε) ἐπιτυγχάνει”. Στό σημεῖο αὐτό πρέπει νά διευκρινισθεῖ στήριο τῆς Μετανοίας καί Ἐξομολογήσεως. Ἀντίθετα, κατά κάποιο τρόπο, τό συμπληρώνει. “Τό Εὐχέλαιο μπορεῖ νά συμπληρώσει τήν ἐξομολόγηση ὄχι για ἁμαρτήματα ἐγνωσμένα καί ἀπό πρόθεση παρασιωπηθέντα, ἀλλά γιά ὅσα ὁ ἄνθρωπος ἔπραξεν ἐν ἀγνοίᾳ, μή γνωρίζοντας δηλαδή ὅτι αὐτά εἶναι ἁμαρτήματα, ἤ ἐλησμόνησε νά τά ἐξομολογηθεῖ… παρά τήν εἰλικρινῆ του διάθεση νά το πράξει” (Ἀνδ. Θεοδώρου).
ΘΑΥΜΑΤΑ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ
ΕΚΑΝΕ ΚΑΙ ΤΟ ΓΑΜΟ ΤΟΥ
Ὁ μακαριστός Ἀρχιμ. π. Χαράλ. Βασιλόπουλος διηγεῖται τό ἑξῆς:
“Το 1958, τήν πρώτη Τετάρτη τῆς Τεσσαρακοστῆς χαράματα, ἦλθε στό κελλί μου ἕνας Ἱερεύς. Μέ παρακαλοῦσε νά πᾶμε στήν κλινική “Ἅγιος Παῦλος” νά κάνουμε Εὐχέλαιο σ ̓ ἕναν, πού ψυχορραγοῦσε, να τόν ἐξομολογήσω καί νά τόν κοινωνήσωμε.
– Ἔχω Λειτουργία Προηγιασμένη, τοῦ εἶπα. Καί ἐν συνεχείᾳ, ὡς τή μία ἡ ὥρα τό μεσημέρι, θά ἐξομολογῶ. Τότε εὐχαρίστως νά ἔλθω. Ἄν ὅμως δῆς ὅτι δέν θά βαστάξη, νά τόν τακτοποιήσης μόνος σου, γιά νά μη φύγη ἀκοινώνητος καί ἀνεξομολόγητος. Πράγματι! Τό μεσημέρι ἦλθε και μέ πῆρε.
– Θέλω, μοῦ εἶπε στό δρόμο, να γίνη καλά, γιά τούς συγγενεῖς του. Εἶναι ἀδιάφοροι. Δέν ἐνδιαφέρεται κανένας. Ὁ νοῦς τους εἶναι στα χρήματα. Μόνο ἡ μνηστή τοῦ ἀσθενοῦς εἶναι εὐσεβής καί ἐνδιαφέρεται νά μή φύγη ἀνέτοιμος. Ἐφθάσαμε στήν κλινική καί ἐτελέσαμε τό Μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου. Κατόπιν παρακάλεσα τους ἐπισκέπτας νά ἐξἑλθουν, γιά νά τόν ἐξομολογήσω. Δυστυχῶς δέν μποροῦσε νά ἐξομολογηθῆ. Πάθαινε διαλήψεις τό μυαλό του. Πάντως, τοῦ ἔβγαλα μερικά μέ τό τσιμπίδι. Κατόπιν τον κοινωνήσαμε.
Αἴ, λοιπόν. Ἔγινε καλά! Καί την Κυριακή τοῦ Θωμᾶ ἐτέλεσε τούς γάμους του!
Πηγή : Αγ. Νικόλαος Θέρμης