Ξενίας ὤφθης ἐργάτις ὦ Ξενία,
Ξενίαν σεμνή, οὐρανῶν σὺ ποθοῦσα.
Ξενία τρίτῃ καμίνῳ βλήθη τμηθεῖσα.
Η Αγία Ξενία γεννήθηκε το 291 μΧ στην Καλαμάτα από πιστούς γονείς. Ήταν μοναχοκόρη. Τη γαλούχησαν με τα νήματα της πίστεως. Από μικρή η Ξενία παρουσίαζε μια ιδιαιτερότητα. Ήταν σεμνή, προσεκτική, ειχε μια πρόωρη φρονιμάδα και σωματική ανάπτυξη. έζησε σε εποχή που δεν είχε ακόμα η ειδωλολατρεία εκπνεύσει. Αναφέρεται ιδιαιτερα το σωματικό της κάλλος και όχι τυχαίως. Αυτή όμως την τόση ομορφιά δεν τη χρησιμοποιησε απερίσκεπτα, ως συνήθως για ικανοποίηση των ταπεινών ενστίκτων. φρόντισε για το στολισμό της ψυχής , το μέσα κάλλος, διατήρησε παρθενικό και το σώμα της. Έθεσε τους όντως στόχους και σκοπούς της ζωής που δεν είναι ποτε εφήμεροι και ενδοκόσμιοι, αλλά υπεργήινοι, άπτονται της ατέρμονης αιωνιότητος. Με άλλα λόγια συγκροτήθηκε νωρίς θρησκευτικά – ηθικά. Το σωματικό κάλλος έγινε αιτία και αφορμή να γίνει ότι έγινε, Μεγαλομάρτυρα νύμφη του Χριστού.
Συνέβη τυχαίως να την δει ο έπαρχος της Καλαμάτας Δομετιανός, όργανο της ρωμαϊκής ειδωλολατρικής αυτοκρατορίας, σκληρόκαρδος, εγωιστής και θηριώδης οπαδός του δωδεκάθεου. Εμεινε έκθαμβος από τα κάλλη της, από ένα ανίκητο σατανικό σαρκικό παθιασμένο ερωτισμό και προκειμένου να την αποκτήσει σκέφθηκε να την κάνει ακόμη και γυναίκα του. Αρχικά προσπάθησε με τη μαγική τέχνη – επιρροή- μέσω μάγου, αλλά απέτυχε διότι με τη δύναμη της πίστεως και του Σταυρού, η Ξενία αχρήστευσε τα τεχνάσματά του.
Μετά από αυτό, διέταξε να την φέρουν εμπρός του, οπότε τη ρώτησε και αυτή απάντησε: «Ονομάζομαι Ξενία, είμαι Χριστιανή, κατάγομαι από ΄την πόλη αυτή». Αφού της έκανε τις προτάσεις του για δώρα, πλούτη, τιμές, δοξες, εφόσον προσκυνήσει τους θεούς και αφήσει τον Εσταυρωμένο και άν τυχόν αρνηθεί την περιμένουν σκληρά βασανιστήρια, απάντησε η Ξενία με τόλμη και ηρωισμό στις απαράδεκτες προτάσεις του άρχοντος. Στην άμεση άρνησή της διέταξε να την κλείσουν φυλακή. την άλλη μέρα πήγε ο ίδιος και πυρακτωμένος από τον ερωτισμό του επεχείρησε να τη βιάσει, όμως πείσμωνα αντέδρασε η Αγία για τη βάρβαρη διαγωγή του. Διέταξε τους στρατιώτες να την κρεμάσουν, να της κόψουν τους μαστούν και να κατακαίουν τις πληγές. Αγόγγυστα υπέμεινε το φρικτό μαρτύριο προσευχομενη «ενίκα ο πόθος τη φύσει». Έμφανίστηκε Άγγελος Κυρίου και την ενίσχυσε. Απορρημένος ο Δομετιανός που ήταν παρών διέταξε να φυλακιστεί.
Τη νύχτα εμφανίστηκε ο Χριστός που πάραυτα τη θεράπευσε απόλυτα από τις πληγές και την ενίσχυσε ψυχικά. όταν την επομένη την είδαν δεν πίστευαν στα μάτια τους. Σε πρότασή του δέχθηκε να πάει στο ναό των ειδώλων στην πόλη της Καλαμάτας. Εκεί προσευχήθηκε η Αγία και τα αγάλματα έγιναν κομμάτια. Μπρος στο θαύμα αντί να συνέλθει ο Δομετιανός, διέταξε πιο φρικτά βασανιστήρια. Και πάλι ο Χριστός την θεράπευσε. Επειτα διέταξε να την δέσουν πίσω από ένα άλογο για να την συντρίψει φεύγοντας, όμως το άλογο παρότι το όσο πιεστηκε δεν κινήθηκε παρά μίλησε ανθρώπινα και έλεγξε την βαρβαρότητα του επαρχου. Τέλος, υπέγραψε τον αποκεφαλισμό της, το ξερίζωμα της καρδιάς της για να του τη δώσουν και να τεμαχίσουν και κάψουν το ΄σωμα της. Έτσι και έγινε.
Μεστή περιεχομένη η προσευχή της, ζήτησε όσοι μελετούν το μαρτύριό της να τους χαρίζει πάσαν βοήθειαν και σωτηρίαν ψυχής, ως και για απαλλαγή από μαγείες, βασκανίες και δαιμονικές ενέργειες. Μόλις τελειωσε η προσευχή της, «φωνή ηκούσθη αοράτως ως βροντή λέγουσα :επήκουσα της δεήσεώς σου Ξενία και θέλει γίνει όπως εζήτησας». τούτο σημαίνει ότι ο Ουρανός δεσμεύτηκε να προσφέρει σε πιστούς που θα την επικαλούνται θείες παροχές. Αποκεφαλίσθη στις 3 Μαϊου 318 μΧ σε ηλικία 27 ετών.
Επακολούθησαν θαύματα, προέχουν τα νοσήματα καρδιάς, αφού είναι προστάτις των καρδιοπαθών. Έχει και χάριν κατά της μαγείας. Είναι και προστάτις των παιδιών. Η πλούσια χάρη της Αγίας έρχεται με ένα παροξυσμό αγάπης να προσφέρει όπουν την επικαλούνται και έχουν όντως χριστιανική ζωή.