Εἶπε Γέροντας:
«Ὅταν κάποιος ἀδελφὸς θέλει νὰ πάει νὰ συναντήσει ἕναν ἀδελφό, ὁ δαίμονας τῆς κατακρίσεως ἢ πηγαίνει πιὸ μπροστὰ ἀπ᾿ αὐτὸν ἐκεῖ ἢ ἔρχεται μαζί του στὸν ἀδελφό».
Οι δύο προφητείες του Συμεών
Δύο προφητείες βλέπουμε στην ευαγγελική περικοπή της Υπαπαντής. Ποιός ο προφήτης; Ο πρεσβύτης Συμεών. Πήρε ο Συμεών στα γερασμένα του χέρια το θείο Βρέφος, τον ενανθρωπήσαντα Θεό, και είπε τις δύο προφητείες. Η μία είναι γενική προφητεία αναφέρεται στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού και άφορα όλους τους ανθρώπους: «Αυτός θα γίνει η αιτία να καταστραφούν ή να σωθούν πολλοί Ισραηλίτες. Θα είναι σημείο αντιλεγόμενο.» (Λουκ. 2,34). Ο Χριστός σημείο αντιλεγόμενο. Έγινε και στην εποχή του, έγινε στους 20 αιώνες που πέρασαν, γίνεται και σήμερα. Ο Χριστός χώρισε και χωρίζει τους ανθρώπους σε δύο κατηγορίες. Αντίθετες, αντιλεγόμενες οι δύο παρατάξεις. Από το ένα μέρος είναι εκείνοι, που τον πιστεύουν για Θεό και Σωτήρα τους από το άλλο μέρος εκείνοι, που τον αρνούνται και τον βρίζουν και τον πολεμούν. Από το ένα εκείνοι, που τον προσκυνούν από το άλλο εκείνοι, που ακονίζουν τα μαχαίρια τους για να τον εξοντώσουν.
Γύρω από το πρόσωπο του Χριστού γίνεται η μεγάλη μάχη στην ιστορία. Για το Χριστό γράφτηκαν οι ωραιότεροι ύμνοι για το Χριστό γράφτηκαν και τα ασεβέστερα βιβλίο.
Ενώπιον της μορφής του Χριστού περνούν όλοι οι άνθρωποι, και καλούνται όλοι να πάρουν κάποια θέση. Ή θα τον πιστεύσουν και θα τον λατρεύσουν, ή θα τον αρνηθούν και θα τον πολεμήσουν. Ανάλογα με τη θέση που παίρνει καθένας στο πρόβλημα του Χριστού, είναι και η στάση του μέσα στη ζωή. Θα είναι πτώση ή ανάσταση. «Αυτός θα γίνει η αιτία να καταστραφούν ή να σωθούν πολλοί». Όσοι τον αρνούνται είναι σαν να πέφτουν. Τσακισμένες υπάρξεις! Όσοι τον πιστεύουν, αυτοί ανίστανται, σηκώνονται ψηλά, δοξάζονται.
Η πρώτη προφητεία εκπληρώθηκε και συνεχώς εκπληρώνεται. Ο ζωντανός Χριστός προκαλεί και σήμερα αμφιλεγόμενες συζητήσεις. Το πάθος, με το οποίο πολεμούν το Χριστό, αλλά και το πάθος, με το οποίο οι πιστοί τον αγαπούν, φανερώνουν ότι ο Χριστός δεν είναι νεκρός, αλλ’ είναι ο ζωντανός Θεός. Ο Χριστός δεν είναι πρόσωπο του παρελθόντος μόνο, αλλά και πρόσωπο του παρόντος.
Την άλλη προφητεία του ο Συμεών απευθύνει στην Παναγία Μητέρα και αφορά μόνο αυτήν: «Χαρά για τον κόσμο το θείο Βρέφος. Αλλά για σένα, Μητέρα, θάρθει στιγμή, που την ψυχή σου την ευαίσθητη θα την ξεσχίσει κοφτερό μαχαίρι, θα είναι η ρομφαία του πόνου».(Λουκ. 2, 35)
Πρόκειται για μία προφητεία, που εκπληρώθηκε όταν η Παναγία αντίκρισε πάνω στο Γολγοθά εσταυρωμένο τον Υιό της.
Η υπόσχεση του Συμεών
Οι δύο προφητείες που είπε ο Συμεών για το Χριστό, εκπληρώθηκαν καταπληκτικά. Αλλά δεν εκπληρώθηκαν μόνο όσα είπε ο Συμεών για το Χριστό. Αλλά και όσα ελέχθησαν πριν στο Συμεών για το Χριστό. Εκπληρώθηκε η υπόσχεση, που έδωσε το Πνεύμα το Άγιο στο Συμεών. Μία υπόσχεση μοναδικής σημασίας.
Άνθρωπος «δίκαιος και ευλαβής» ο Συμεών, ζούσε με τη λαχτάρα του ερχομού του Μεσσία. Ήταν «προσδεχόμενος παράκλησιν τω Ισραήλ». Η ευλάβειά του και ο ζωηρός μεσιακός του πόθος προσείλκυσαν τη χάρι του Θεού. Και το Πνεύμα του Θεού, το Άγιον Πνεύμα, του έδωσε μία συγκινητική και μεγαλειώδη υπόσχεση:
-Συμεών, δεν θα δεις θάνατο, προτού να δεις Εκείνον, που θάρθει και θα είναι ο χριστός Κυρίου, ο «κεχρισμένος» Βασιλιάς του κόσμου. Κυρτωμένη η ράχη του Συμεών από τις δεκαετίες. Εξασθενημένες οι δυνάμεις του. Ο θάνατος σαν φυσικό επακόλουθο αναμένεται. Και όμως, ο Συμεών πιστεύει στην υπόσχεση, που του έχει δώσει ο Θεός. Οι υποσχέσεις των ανθρώπων πολλές φορές αθετούνται οι υποσχέσεις όμως που δίνει ο Θεός εκπληρώνονται πάντοτε. Δεν μπορούν να μην εκπληρωθούν. Και η υπόσχεση, που είχε δώσει στο Συμεών, ήρθε στιγμή που εκπληρώθηκε. Τα γεροντικά μάτια του Συμεών αντίκρισαν το ποθούμενο. Ο Μεσσίας έρχεται στο Ναό «τεσσαρακονθήμερος». Ο Συμεών τον υποδέχεται. Ο παλαιός κόσμος υποδέχεται το νέο κόσμο. Η Παλαιά Διαθήκη υποδέχεται την Καινή Διαθήκη. Τα γεροντικά μάτια του Συμεών συναντώνται με τα αθώα μάτια του θείου Βρέφους.
Η μεγάλη στιγμή της εκπληρώσεως της υποσχέσεως έχει φτάσει. Η μεγάλη χαρά είναι γεγονός. Ο Συμεών απολαμβάνει το θέαμα. Και ευτυχισμένος πλέον μπορεί να φύγει από τον κόσμο αυτό. Ζητάει απόλυση: «Νυν απολύεις τον δουλόν σου, Δέσποτα».
Θα πεθάνουμε, αλλά πώς;
Η υπόσχεση στο Συμεών σαν ευχή ισχύει για κάθε άνθρωπο.«Μη ιδείν θάνατον» αλλά στο «πριν ή ίδη τον χριστόν Κυρίου». Η έμφαση δεν είναι στο «Μη ιδείν θάνατον», άλλα στο «πριν ή ίδη τον χριστόν Κυρίου». Να μη πεθάνει κανείς! Αν σταματήσει στο σημείο αυτό η ευχή, αποτελεί ουτοπία. Όσο κι αν ευχόμαστε «Χρόνια Πολλά», κάποτε τα χρόνια αυτής της ζωής τελειώνουν. Ο άνθρωπος γεννιέται και πεθαίνει. Όποιος μπαίνει σ’ ένα σταθμό του τραίνου, θα βγει σε κάποιον άλλον. «Οι άνθρωποι μια φορά πεθαίνουν..» (Έβρ. 9,27).
Το να μην πεθάνουμε λοιπόν είναι αδύνατο. Οπωσδήποτε θα πεθάνουμε. Και αιωνόβιοι να γίνουμε, σαν τον Συμεών, πάλι κάποια μέρα θα συναντήσουμε το θάνατο. Το θέμα είναι, προτού να συναντήσουμε το θάνατο, να συναντήσουμε κάποιον άλλο, που γλυκαίνει το θάνατο και τον κάνει ακίνδυνο και ανίσχυρο. Κι αυτός είναι ο Ιησούς Χριστός. Να μη δούμε το θάνατο, προτού να γνωρίσουμε το Χριστό.
Πολλοί προ Χριστού επιθύμησαν να δουν το Μεσσία, το Χριστό, αλλά δεν αξιώθηκαν. Πέθαναν χωρίς να δουν την επιθυμία τους να εκπληρώνεται. Διότι ο Χριστός δεν είχε έλθει στη γη. Αλλ’ ήδη ο Χριστός ήλθε. Και ήλθε για όλους τους ανθρώπους, για να τον γνωρίσουν και να τον ζήσουν όλοι. Όπως ο ήλιος ανατέλλει για όλους, έτσι για όλους ανέτειλε ο ήλιος Χριστός. Κι όμως πολλοί περνούν τη ζωή αυτή, χωρίς να θελήσουν να δουν το Χριστό, χωρίς να πιστέψουν στο Χριστό, χωρίς να δεχτούν το Χριστό για Σωτήρα τους.
Ζουν χωρίς Χριστό, και πεθαίνουν χωρίς Χριστό. Δυστυχισμένοι άνθρωποι! Ζωή χωρίς Χριστό σημαίνει ζωή χωρίς νόημα, θάνατος χωρίς Χριστό σημαίνει σκοτάδι ατέλειωτο. Ζωή χωρίς Χριστό σημαίνει δυστυχία, θάνατος χωρίς Χριστό σημαίνει αιώνια δυστυχία.
Να έχουμε δει το Χριστό! Ευχή για τη δική μας ζωή και για τη ζωή των συνανθρώπων μας ας είναι το «Το να μη πεθάνουμε προτού να γνωρίσουμε το Χριστό». Αυτό μεταφράζεται ως εξής:
1. Να μην πεθάνουμε σε στιγμή αμφιβολίας και ολιγοπιστίας. Έρχονται στιγμές, και στα πιο φωτεινά μυαλά, και στους πιο μεγάλους αγίους, που αισθάνονται εσωτερικό τράνταγμα. Ζάλη αμφίβολων λογισμών τους ταλαιπωρούν. Λογισμοί απιστίας σαν σφίγγες του Διαβόλου τους ενοχλούν. Είναι σατανικές στιγμές. Αλλοίμονο, αν μας βρει ο θάνατος σε τέτοιες στιγμές! Να μας βρει σε στιγμή, που η ψυχή ολόθερμα πιστεύει, σε στιγμή που η πίστη είναι τόσο πολλή, ώστε με χαρά αντικρίζει το θάνατο, σαν το γεφύρι που θα μας φέρει κοντά στο Θεό.
2. Να μην πεθάνουμε προτού να καθαρισθούμε και να λουσθούμε στο λουτρό της Εξομολογήσεως. Έρχονται στιγμές, που σαν τους χοίρους πέφτουμε στη λάσπη της αμαρτίας και σαν τα σκουλήκια σερνόμαστε σε ακόλαστα πάθη. Αλλοίμονο, αν μας βρει ο θάνατος τη στιγμή της αμαρτίας, πάνω στην παραζάλη του κακού! Τι τρομερό, ανεπανόρθωτο κακό! Όχι! Να μας βρει σε στιγμή μετανοίας και αγώνα! Σκέπτεται την αμαρτία ο πιστός, λογίζεται το αβέβαιο της στιγμής του θανάτου του, και μαζί με τον υμνογράφο παρακαλεί: «Και καθάρισέ με πριν με πάρεις από αυτό τον κόσμο».
3. Να μην πεθάνουμε χωρίς το εφόδιο της αιωνίου ζωής. Να μην πεθάνουμε έξω από την Εκκλησία, χωρίς εκκλησιαστική ζωή. Ο Συμεών συνάντησε το Χριστό μέσα στο Ναό. Μέσα στην Εκκλησία βρίσκεται ο αληθινός Χριστός. Μη ζητάτε το Χριστό έξω απ’ την Εκκλησία. Στην Εκκλησία όχι απλώς συναντάς το Χριστό, αλλά τον παίρνεις, ας επιτραπεί να πούμε, στην αγκαλιά σου, όπως τον πήρε στην αγκαλιά του και ο Συμεών. Κι ακόμα περισσότερο, μέσα στην Εκκλησία παίρνεις το Χριστό μέσα σου, γίνεσαι ένα με το Χριστό.
Μικρή και μεγάλη υπαπαντή
Τι όμορφο να έρθει ο θάνατος σε στιγμή πίστεως, σε στιγμή καθαρμού, σε στιγμή θείας Κοινωνίας! Ας γίνει τούτο ευχή όχι μόνο για τον εαυτό μας, αλλά και για τους άλλους, Ένα πλήθος συγγενών μας, γνωστών μας, φίλων μας, ζουν χωρίς Χριστό, μακρυά από το Χριστό. Ολόθερμη ας γίνει η προσευχή μας: «Μη ιδείν θάνατον, πριν ή ίδωσι τον χριστόν Κυρίου», Μην επιτρέψεις, Κύριε, να έρθει ο θάνατος έτσι όπως είναι τώρα οι άνθρωποι μας. Δώσε πρώτα μετάνοια, και ύστερα «εν μετανοία και εξομολογήσει παράλαβε».
Όποιος στη ζωή αυτή έχει συναντήσει το Χριστό, είναι ήρεμος, φεύγει ήρεμος απ’ αυτό τον κόσμο. Και σαν έρθει η στιγμή του τέλους, επαναλαμβάνει το «Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα». Συνάντησες εδώ το Χριστό; Καθαρότερα και τελειότερα θα τον συναντήσεις εκεί. Εδώ Τον συνάντησες με πίστη. Εκεί θα Τον δεις πρόσωπο προς πρόσωπο. Θα Τον δεις με τα μάτια σου. Εδώ πήρες το Χριστό στη θεία Κοινωνία, αλλά καλυπτόμενο από τα στοιχεία του άρτου και του oίvoυ. Εκεί θα απολαύσεις τη θεανδρική μορφή Του. Εδώ συνάντησες Τον σαν σε σκιά. Εκεί θα Τον συνάντησης ολοφώτεινο. Εδώ είναι η μικρή υπαπαντή. Εκεί θα είναι η μ ε γ ά λ η υπαπαντή.
Αλλά από τη μικρή υπαπαντή εξαρτάται η μεγάλη υπαπαντή, η συνάντησή μας στον ουρανό με τον γλυκύτατο Ιησού Χριστό.
1. Δώδεκα ἀναχωρητὲς ἅγιοι, σοφοὶ καὶ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, συγκεντρώθηκαν κάποτε καὶ ζήτησαν νὰ ὁμολογήσει ὁ καθένας ὅσα κατόρθωσε στὸ κελί του καὶ ποιὰ ἦταν ἡ πνευματική του ἄσκηση.
Ὁ πρῶτος, ὁ μεγαλύτερος στὴν ἡλικία, εἶπε:
«Ἀδελφοί, ἐγὼ ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἄρχισα νὰ ζῶ ἡσυχαστικὴ ζωὴ σταύρωσα ὅλο τὸν ἑαυτό μου ἀπέναντι στὰ ἐξωτερικὰ πράγματα, ἔχοντας στὸν νοῦ μου αὐτὸ ποὺ εἶναι γραμμένο: Νὰ σπάσουμε τοὺς δεσμοὺς ποὺ μᾶς συνδέουν μαζί τους καὶ νὰ ρίξουμε ἀπὸ πάνω μας τὸν ζυγό τους. Ἔτσι, ἔκανα ἕνα τεῖχος ἀνάμεσα στὴν ψυχή μου καὶ στὰ σωματικὰ πράγματα καὶ ἀναλογίσθηκα ὅτι, ὅπως αὐτὸς ποὺ εἶναι μέσα ἀπὸ τὸ τεῖχος δὲν βλέπει αὐτὸν ποὺ στέκεται ἔξω, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ σὺ μὴ θελήσεις νὰ βλέπεις τὰ πράγματα ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὰ ἔξω. Ἀλλὰ νὰ ἔχεις στραμμένη τὴν προσοχή σου στὸν ἑαυτό σου, ἀναμένοντας κάθε μέρα μὲ ἐλπίδα τὸν Θεό.
Ἔτσι θεωρῶ τὶς πονηρὲς ἐπιθυμίες φίδια καὶ ἀπόγονους ἀπὸ ὀχιές, καὶ ὅταν τὶς αἰσθάνομαι νὰ ξεφυτρώνουν στὸ νοῦ μου, τὶς ξηραίνω μὲ φοβέρες καὶ ὀργή. Ἀκόμη, δὲν σταμάτησα ποτὲ νὰ τὰ βάζω μὲ τὸ σῶμα μου καὶ μὲ τὴν ψυχή μου, γιὰ νὰ μὴν ἐκτραποῦν σὲ τίποτε ἀνάρμοστο».
Ὁ δεύτερος εἶπε:
«Ἐγὼ ἀπὸ τότε ποὺ ἀρνήθηκα τὸν κόσμο, εἶπα στὸν ἑαυτό μου: Σήμερα ἀναγεννήθηκες, σήμερα ἄρχισες νὰ δουλεύεις στὸν Θεό, σήμερα ἄρχισες νὰ κατοικεῖς ἐδῶ σὰν ξένος. Ἔτσι κάθε μέρα νὰ αἰσθάνεσαι, σὰν ἕνας ξένος καὶ ὅτι αὔριο θὰ φύγεις».
Ὁ τρίτος εἶπε:
«Ἐγὼ ἀπὸ τὸ πρωὶ ἀνεβαίνω στὸν Κύριό μου, καὶ ἀφοῦ τὸν προσκυνήσω, πέφτω μὲ τὸ πρόσωπο κάτω καὶ ἐξομολογοῦμαι τὰ ἁμαρτήματά μου. Ἔπειτα κατεβαίνοντας προσκυνῶ τοὺς ἀγγέλους του καὶ τοὺς παρακαλῶ νὰ ἱκετέψουν τὸν Θεὸ γιὰ μένα καὶ γιὰ ὁλόκληρη τὴν κτίση. Ἀφοῦ τὸ κάνω αὐτό, κατεβαίνω στὴν ἄβυσσο καὶ ὅ,τι κάνουν οἱ Ἰουδαῖοι, ὅταν πηγαίνουν στὰ Ἱεροσόλυμα, ποὺ σχίζουν τὰ ἐνδύματά τους καὶ κλαῖνε καὶ πενθοῦν γιὰ τὴ συμφορὰ ποὺ βρῆκε τοὺς πατέρες τους, αὐτὸ κάνω κι ἐγώ. Περιπλανιέμαι στοὺς τόπους τῆς κόλασης, βλέπω τὰ δικά μου μέλη (δηλαδὴ τοὺς ἐκεῖ ἄλλους χριστιανούς) νὰ βασανίζονται καὶ κλαίω μ᾿ αὐτοὺς ποὺ κλαῖνε».
Ὁ τέταρτος εἶπε:
«Ἐγὼ ἔτσι νιώθω, σὰν νὰ κάθομαι μὲ τὸν Κύριο καὶ τοὺς Ἀποστόλους του στὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. Εἶπα στὸν ἑαυτό μου: ἀπὸ δῶ καὶ πέρα κανέναν συγγενῆ νὰ μὴν ξέρεις, ἀλλὰ πάντοτε νὰ βρίσκεσαι μ᾿ αὐτούς, νὰ τοὺς ἀναζητᾷς καὶ νὰ μιμεῖσαι τὸν καλὸ τρόπο τῆς ζωῆς τους, ὅπως ἡ Μαρία ποὺ καθόταν κοντὰ στὰ πόδια τοῦ Κυρίου καὶ ἄκουγε τὰ λόγια του:
«Νὰ γίνετε ἅγιοι, γιατὶ ἐγὼ εἶμαι ἅγιος. Νὰ γίνετε σπλαχνικοὶ καὶ τέλειοι, ὅπως ὁ Πατέρας σας εἶναι τέλειος. Νὰ διδαχτεῖτε ἀπὸ μένα ὅτι εἶμαι πρᾶος καὶ ταπεινὸς στὴν καρδιά».
Ὁ πέμπτος εἶπε:
«Ἐγὼ κάθε φορὰ βλέπω ἀγγέλους νὰ ἀνεβαίνουν καὶ νὰ κατεβαίνουν γιὰ τὴν πρόσκληση τῶν ψυχῶν. Καὶ πάντοτε, περιμένοντας τὸ τέλος μου, λέω: Εἶναι ἕτοιμη ἡ καρδιά μου, Θεέ μου».
Ὁ ἕκτος εἶπε:
«Ἐγὼ καθὼς κάνω τὴν πνευματική μου ἐργασία στὸ κελί, νομίζω ὅτι ἀκούω ἀπὸ τὸν Κύριο αὐτὰ τὰ λόγια: Νὰ κοπιάστε γιὰ μένα κι ἐγὼ θὰ σᾶς ἀναπαύσω, ἀκόμη λίγο νὰ ἀγωνιστεῖτε καὶ θὰ σᾶς δείξω τὴ σωτηρία καὶ τὴ δόξα μου. Ἂν μὲ ἀγαπᾶτε, ἂν εἴσαστε παιδιά μου, σὰν Πατέρα ποὺ παρακαλάει, νὰ αἰσθανθεῖτε γιὰ μένα σεβασμό, ἂν εἶστε ἀδελφοί μου, νὰ μὲ σεβαστεῖτε ὅπως ἐκεῖνον ποὺ ὑπέμεινε πολλὰ γιὰ σᾶς. Ἂν εἴσαστε πρόβατά μου, νὰ ἀκοῦστε τὴ φωνὴ τοῦ ποιμένα, ἂν εἶστε δοῦλοι μου, νὰ ἀκολουθήσετε τὰ παθήματα τοῦ δεσπότη σας».
Ὁ ἕβδομος εἶπε:
«Ἐγὼ αὐτὰ τὰ τρία μελετῶ συνεχῶς καὶ λέω ἀδιάκοπα στὸν ἑαυτό μου: πίστη, ἐλπίδα, ἀγάπη, γιὰ νὰ χαίρομαι μὲ τὴν ἐλπίδα, νὰ στηρίζομαι μὲ τὴν πίστη, καὶ μὲ τὴν ἀγάπη νὰ μὴ λυπήσω ποτὲ κανένα».
Ὁ ὄγδοος εἶπε:
«Ἐγὼ βλέπω τὸν διάβολο νὰ πετάει ζητώντας ποιὸν νὰ καταπιεῖ. Ὅπου κι ἂν πάει, βλέπω μὲ τὰ ἐσωτερικὰ μάτια, καὶ ἀναφέρομαι ἱκετευτικὰ στὸν Δεσπότη μου Χριστὸ ἐναντίον του, ὥστε νὰ μείνει ἄπρακτος καὶ νὰ μὴν μπορέσει νὰ κάνει τίποτε σὲ κανέναν, ἰδίως σ᾿ αὐτοὺς ποὺ φοβοῦνται τὸν Θεό».
Ὁ ἔνατος εἶπε:
«Ἐγὼ ὅταν κάνω τὴν πνευματική μου ἐργασία, βλέπω τὴν ἐκκλησία τῶν νοερῶν δυνάμεων κι ἀνάμεσά τους τὸν Κύριό της δόξας νὰ λάμπει περισσότερο ἀπ᾿ ὅλους. Ὅταν μὲ βρεῖ ἀκηδία, ἀνεβαίνω στοὺς οὐρανοὺς καὶ βλέπω τὴν ἔξοχη ὡραιότητα τῶν ἀγγέλων κι ἀκούω τοὺς ὕμνους ποὺ ἀνυψώνουν ἀκατάπαυστα στὸν Θεό, καθὼς καὶ τὴ μελῳδία τους. Ὑψώνομαι μὲ τοὺς ἤχους καὶ τὴ φωνὴ καὶ τὴ μουσικότητά τους, ὥστε νὰ νιώσω αὐτὸ ποὺ εἶναι γραμμένο:
«Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ» καὶ ὅλα τὰ ἐπίγεια τὰ θεωρῶ στάχτη καὶ σκουπίδια».
Ὁ δέκατος εἶπε:
«Ἐγὼ πάντοτε βλέπω κοντά μου τὸν φύλακα ἄγγελό μου καὶ προσέχω τὸν ἑαυτό μου, ἔχοντας στὸ μυαλό μου αὐτὸ ποὺ ἔχει γραφεῖ:
«Ἔβλεπα μπροστά μου τὸν Κύριο πάντοτε, ὅτι στέκεται στὰ δεξιά μου, γιὰ νὰ μὴν κλονισθῶ ἀπὸ τὴ θέση μου».
Φοβοῦμαι λοιπὸν αὐτὸν ποὺ παρακολουθεῖ τὴν πορεία μου. Διότι τὸν βλέπω κάθε μέρα νὰ ἀνεβαίνει στὸν Θεὸ καὶ νὰ παρουσιάζει τὰ ἔργα καὶ τὰ λόγια μου».
Ὁ ἑνδέκατος εἶπε:
«Ἐγὼ προσωποποίησα τὶς ἀρετές, ὅπως π.χ. τὴν ἐγκράτεια, τὴ σωφροσύνη, τὴ μακροθυμία, τὴν ἀγάπη κι ἔστησα τὸν ἑαυτό μου ἀνάμεσά τους ὥστε νὰ μὲ περικυκλώσουν αὐτές. Κι ὅπου κι ἂν πάω, λέω στὸν ἑαυτό μου: «Ποῦ εἶναι οἱ παιδαγωγοί σου; Μὴν ἀδιαφορήσεις, μὴν ἀκηδιάσεις, ἀφοῦ παντοτινὰ αὐτὲς τὶς ἔχεις δίπλα σου, ὅποια ἀρετὴ θέλεις κοντά σου εἶναι, καὶ καλὰ λόγια θὰ ποῦν στὸν Θεὸ γιὰ σένα, ὅτι δηλαδὴ βρῆκαν σὲ σένα ἀνάπαυση».
Ὁ δωδέκατος εἶπε:
«Ἐσεῖς, Πατέρες, ἔχοντας φτεροῦγες ἀπὸ τὸν οὐρανό, ἀποκτήσατε οὐράνια ζωή. Κι αὐτὸ καθόλου παράξενο δὲν εἶναι, σᾶς βλέπω νὰ στέκεστε ψηλὰ λόγῳ τῶν ἔργων σας καὶ νὰ ἐπιδιώκετε τὰ οὐράνια. Μὲ δύναμη μάλιστα μετακινεῖστε ἀπ᾿ τὴ γῆ ἐσεῖς ποὺ ἀποξενωθήκατε ἐντελῶς ἀπ᾿ αὐτήν. Πῶς νὰ σᾶς ὀνομάσω; Ἐπίγειους ἀγγέλους ἢ οὐράνιους ἀνθρώπους; Ἐγὼ κρίνοντας τὸν ἑαυτό μου τόσο ἀνάξιο ἀκόμη καὶ νὰ ζεῖ, βλέπω μπροστά μου τὶς ἁμαρτίες μου. Ὅπου κι ἂν πάω, ὅπου κι ἂν στραφῶ τὶς βλέπω νὰ προχωροῦν πρὶν ἀπὸ μένα.
Στὰ καταχθόνια καταδίκασα τὸν ἑαυτό μου. Λέω «Θὰ εἶμαι μαζὶ μ᾿ αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἀξίζει. Μ᾿ αὐτοὺς ὕστερα ἀπὸ λίγο θὰ μὲ κατατάξουν». Βλέπω ἐκεῖ θρηνητικὲς κραυγὲς καὶ δάκρυα, ποὺ δὲν σταματοῦν ποτὲ καὶ εἶναι ἀνεκδιήγητα. Βλέπω κάποιους νὰ τρίζουν τὰ δόντια καὶ νὰ πηδοῦν μ᾿ ὅλο τους τὸ σῶμα καὶ νὰ τρέμουν ἀπ᾿ τὸ κεφάλι μέχρι τὰ πόδια. Πέφτω μὲ τὸ πρόσωπο κάτω καὶ ρίχνοντας στάχτη στὸ κεφάλι μου ἱκετεύω τὸν Θεὸ νὰ μὴ δοκιμάσω ἐκεῖνες τὶς συμφορές. Βλέπω καὶ μία θάλασσα ἀπὸ φωτιὰ νὰ παφλάζει καὶ νὰ φυσομανάει ἐδῶ κι ἐκεῖ καὶ νὰ βρυχιέται, σὲ σημεῖο ποὺ νὰ νομίζει κανεὶς ὅτι τὰ κύματα τῆς φωτιᾶς φτάνουν μέχρι τὸν οὐρανό. Καὶ μέσ᾿ τὴ φοβερὴ αὐτὴ θάλασσα ἀμέτρητους ἀνθρώπους ριγμένους ἀπὸ ἄγριους ἀγγέλους, καὶ ὅλοι μαζὶ ἐκεῖνοι οἱ ἄνθρωποι μὲ μιὰ φωνὴ νὰ βγάζουν δυνατὲς κραυγὲς καὶ νὰ κράζουν μὲ ἰσχυροὺς θρήνους καὶ φωνὲς τέτοιες, ποὺ κανεὶς δὲν ἔχει ἀκούσει. Σὰν ξερὰ χόρτα ὅλοι νὰ καίγονται, καὶ οἱ οἰκτιρμοὶ τοῦ Θεοῦ νὰ φεύγουν μακριὰ ἀπ᾿ αὐτούς, γιὰ τὶς ἁμαρτίες τους.
Τότε θρηνῶ τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων, πῶς τολμᾷ νὰ μιλήσει ἢ νὰ δίνει τὴν προσοχή του σὲ κάτι ἐφήμερο, ἀφοῦ τόσο μεγάλα κακὰ περιμένουν τὸν κόσμο. Μὲ τέτοιους λογισμοὺς κρατῶ τὸ πένθος στὴν καρδιά μου, κρίνοντας τὸν ἑαυτό μου ἀνάξιο γιὰ τὸν οὐρανὸ καὶ τὴ γῆ, καὶ πραγματοποιεῖται σὲ μένα ὁ λόγος τῆς Γραφῆς: Τὰ δάκρυά μου ἔγιναν γιὰ μένα ψωμὶ μέρα καὶ νύχτα».
Αὐτὰ εἶναι τὰ κατορθώματα τῶν σοφῶν καὶ πνευματικῶν Πατέρων. Μακάρι κι ἐμεῖς νὰ δείξουμε στοὺς ἄλλους μιὰ ζωὴ ἄξια νὰ τὴν θυμοῦνται, γιὰ νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Δεσπότη μας Χριστό, ἀφοῦ γίνουμε τέλειοι καὶ ἀψεγάδιαστοι.
Ἀνηφορίζοντας ἀπὸ τὴ Γεθσημανὴ στὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, συναντᾷ κανεὶς τὸ μοναστῆρι τοῦ ἀββᾶ Ἀβραμίου.
Σ᾿ αὐτὸ τὸ μοναστῆρι ἡγούμενος ἦταν ὁ ἀββᾶς Ἰωάννης ὁ Κυζικηνός. Τὸν ρωτήσαμε λοιπὸν κάποια μέρα:
«Ἀββᾶ, πῶς μπορεῖ νὰ ἀποκτήσει κανεὶς ἀρετή;»
Καὶ μᾶς ἀπάντησε ὁ Γέροντας:
«Ἂν θέλει κανεὶς ν᾿ ἀποκτήσει μία ἀρετή, δὲν μπορεῖ νὰ τὴν κάνει κτῆμα του, ἂν δὲν μισήσει τὴν κακία ποὺ εἶναι ὁ ἀντίποδάς της.
- Ἂν λοιπὸν θέλεις νὰ ἔχεις πάντοτε πένθος στὴν ψυχή σου, μίσησε τὸ γέλιο.
- Θέλεις νὰ ἔχεις ταπείνωση; Μίσησε τὴν ὑπερηφάνεια.
- Θέλεις νὰ εἶσαι ἐγκρατής; Μίσησε τὴ λαιμαργία.
- Θέλεις νὰ εἶσαι σώφρων; Μίσησε τὴν ἀκόλαστη ζωή.
- Θέλεις νὰ εἶσαι ἀκτήμων; Μίσησε τὴ φιλαργυρία.
- Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ εἶναι κάτοικος τῆς ἐρήμου, μισεῖ τὶς πόλεις ἐξαιτίας τῶν πειρασμῶν.
- Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ ἔχει ἡσυχία, μισεῖ τὴν παρρησία.
- Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ ζεῖ ἄγνωστος, μισεῖ τὴν τάση γιὰ ἐπίδειξη.
- Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ κυριαρχεῖ στὴν ὀργή, μισεῖ νὰ περνάει τὶς ὦρες του μαζὶ μὲ πολλούς.
- Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ ἔχει ἀμνησικακία, ἀποφεύγει νὰ κακολογεῖ τοὺς ἄλλους.
- Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ εἶναι ἀπερίσπαστος, μένει στὴ μοναξιά.
- Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ κυριαρχεῖ στὴ γλῶσσα, ἂς κλείνει τ᾿ αὐτιά του νὰ μὴν ἀκούει πολλά.
- Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ ἔχει τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ πάντοτε, θὰ μισήσει τὴ σωματικὴ ἀνάπαυση καὶ θὰ ἀγαπήσει τὴ θλίψη καὶ τὴ στενοχώρια».
Greek