Πήγε κάποτε να ιδή τον Αββά Ματόη ο Αββάς Ιάκωβος και του είπε πως σκόπευε να επισκεφθή και να συνομιλήση με όλους τους Πατέρας σ’ εκείνη την έρημο.
– Χαιρέτησε μου τον Αββά Ιωάννη, του παρήγγειλε ο Γέροντας.
Σαν έφθασε στον Αββά Ιωάννη, ο Αββάς Ιάκωβος, του έδωσε τους χαιρετισμούς του Αββά Ματόη.
– Ο Ματόης, είπε εκείνος ευχαριστημένος, είναι πραγματικά άδολος Ισραηλίτης.
Ύστερα από αρκετό καιρό ξαναπέρασε από τον Αββά Ματόη ο Αββάς Ιάκωβος και του είπε τα λόγια που είχε ειπεί γι’ αυτόν ο Αββάς Ιωάννης.
– Δεν μου αξίζει τέτοιος έπαινος, αποκρίθηκε ταπεινά εκείνος. Αλλά μάθε τούτο αδελφέ: Όταν ο άνθρωπος τιμά τον πλησίον του πιο πολύ από τον εαυτό του, έχει φτάσει σε μεγάλα μέτρα αρετής.
ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής
ΓΙΑ ΔΥΟ ΛΟΓΟΥΣ ἐξομολογούμαστε· γιὰ νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Θεὸ γιὰ τὰ ἀγαθὰ ποὺ μᾶς ἔδωσε ἢ γιὰ νὰ ἀπολογηθοῦμε καὶ νὰ ἐξεταστοῦμε γιὰ τὰ σφάλματα ποὺ ἔχουμε κάνει. (…) Καὶ στὶς δύο περιπτώσεις ἡ ἐξομολόγηση κάνει τὸν ἄνθρωπο ταπεινόφρονα. (…) Ὁ πρῶτος ταπεινώνεται ἐπειδὴ θεωρεῖ τὸν ἑαυτό του ἀνάξιο γιὰ τὰ καλὰ ποὺ τοῦ χάρισε ὁ Θεός, καὶ ὁ δεύτερος ἐπειδὴ παρακαλεῖ τὸν Θεὸ νὰ τὸν συγχωρήσει γιὰ τὶς ἁμαρτίες του.
ΠΩΣ ν’ αποκτήσω κατάνυξι στην προσευχή, Αββά; ρώτησε ένας Αδελφός τον Όσιο Σιλουανό, που είχε μεγάλη πείρα στα πνευματικά. Και του εμπιστεύθηκε πως έκανε μεγάλη προσπάθεια να ψάλλη μελωδικά για ν’ αντιστέκεται στον ύπνο που τον ενοχλούσε στην Ακολουθία.
– Η ψυχή, παιδί μου, δε συγκινείται τόσο από τη μελωδία, όσο από το περιεχόμενο του ψαλμού, εξήγησε ο Όσιος. Προσέχοντας μόνο να ψάλλης μελωδικά, κινδυνεύεις να πέσης σε κενοδοξία και να σκληρύνη πιο πολύ η καρδιά σου. Είτε προσεύχεσαι, είτε ψάλλεις, να έχης πάντοτε βαθειά συναίσθησι ότι βρίσκεσαι μπροστά στον Αγιο Θεό. Μην επιτρέπης στο νου σου να ρεμβάζη. Αγάπησε την ταπεινοσύνη, που γεννά την κατάνυξι. Μη θέλης να κάνης επίδειξη της σοφίας και των γνώσεων σου. Προτίμα να διδάσκεσαι παρά να διδάσκης. Κοντά στα παραπάνω, βλέποντας ο Θεός την αγαθή σου προαίρεσι, θα σου δώση το χάρισμα της κατανύξεως.